Mụn Trứng Cá (hay còn gọi vắn tắt là "Mụn") là một trong những nỗi ám ảnh hàng đầu của phái đẹp. Nói cho chính xác, thì không chỉ chị em phụ nữ mà cả nam giới cũng có nhiều bạn trăn trở về vấn đề này. Ở bài viết này, hãy cũng Châu tìm hiểu về NGUYÊN NHÂN NÀO GÂY RA  MỤN TRỨNG CÁ (MỤN) cũng như CÁCH PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ MỤN TRỨNG CÁ (MỤN) nhé.

1. CÁC NGUYÊN NHÂN KHIẾN DA BỊ MỤN TRỨNG CÁ

Đột nhiên bạn bị nổi một vài đốm mụn !  Hẳn có thể bạn sẽ hoang mang là do mỹ phẩm mình sử dụng không phù hợp, đúng không nào ? Xin trả lời, có thể đó chỉ là một trong số ít các nguyên nhân thôi. Lâu lâu bị mụn là chuyện rất bình thường, ngay cả những người da dẻ vốn đẹp. Vì mụn có rất nhiều nguyên nhân để phát sinh.

Nếu chia theo giai đoạn trong cuộc đời người, mụn sẽ có 2 nhóm chính sau:
✔MỤN DẬY THÌ: loại mụn chỉ phát sinh khi bạn ở giai đoạn tuổi dậy thì.
✔MỤN NGƯỜI LỚN: mụn phát sinh sau khi đã qua giai đoạn dậy thì. Đặc biệt, thường phát sinh ở các gia đoạn: bị căng thẳng, sắp có kinh nguyệt (mụn kinh nguyệt), đang mang thai (mụn bà bầu), giai đoạn mãn kinh (mụn mãn kinh) v.v...

Nếu chia theo hình thức biểu hiện của mụn, thì có các loại mụn phổ biến là: Mụn đầu trắng, Mụn đầu đen, Mụn viêm đỏ (Mụn sần), Mụn viêm vàng (mụn mủ), Mụn bọc, Mụn u nang v.v...

Tuy "đa dạng" là vậy, tất cả các loại mụn trên đều phát sinh từ 2 nhóm yếu tố sau đây :

A. YẾU TỐ NỘI TIẾT ( = TỪ BÊN TRONG CƠ THỂ )

Là những yếu tố khách quan mà đôi khi người bị mụn không thể tự mình kiểm soát được. Chủ yếu là do thay đổi Nội Tiết (hormoon) gây ra. Do ảnh hưởng của một số loại hormoon trong cơ thể mà SỰ BÀI TIẾT DẦU NHỜN TRỞ NÊN QUÁ MỨC, dẫn đến LỖ CHÂN LÔNG BỊ BÍ BÍT và sinh mụn. Những vùng da dễ nổi mụn trước tiên thường là những vùng da có sự bài tiết dầu nhiều như: mặt, lưng, ngực... Cụ thể có thể kể đến các yếu tố nội tiết như:

i / Hormoon dậy thì
Ở tuổi dậy thì, cơ thể tiết nhiều hormoon dậy thì, sự bài tiết dầu của da tăng lên, do đó da sẽ nhờn hơn, đặc biệt là vùng chữ T. Điều này dễ dây bít lỗ chân lông và sinh ra loại MỤN DẬY THÌ nói trên.

ii / Hormoon nam tính (testosterone)
Ở tuổi dậy thì, cả nam lẫn nữ, đặc biệt là ở nam giới, cơ thể tiết ra nhiều hormoon nam tính. Loại hormoon nam tính này sẽ làm tăng sự bài tiết dầu nhờn của da, thúc đẩy việc hình thành da chết, dẫn đến bí bít da và gây MỤN DẬY THÌ. Ở nữ giới, ngay cả vào giai đoạn trưởng thành thì do stress trong cuộc sống mà loại hormoon này cũng tiết ra nhiều hơn, và là nguyên nhân gây nên MỤN NGƯỜI LỚN.

iii / Hormoon nữ tính progesterone
Hormoon này tiết nhiều cũng làm tăng sự bài tiết dầu nhờn của da. Trước kì kinh nguyệt, hormoon này sản sinh nhiều hơn bình thường, do đó làm các bạn nữ dễ nổi mụn (điều này quá chính xác đúng không nè, hẳn bạn gái nào cũng từng kinh qua vài lần trong đời), hoặc làm cho tình trạng mụn đang bị dễ trở nên trầm trọng hơn.

B. YẾU TỐ NGOẠI CẢNH

Là những yếu tố từ bên ngoài tác động, người bị mụn thực chất có thể kiểm soát và hạn chế được các yếu tố này, tuy nhiên do không thực hiện, thực hiện sai cách, hoặc thực hiện không triệt để v.v... nên dẫn đến bị mụn. Cụ thể thường gặp nhất là:

i/ STRESS , CĂNG THẲNG
Khi lo lắng căng thẳng, lao động cực nhọc, … sự cân bằng giữa thần kinh giao cảm (điều hành sự căng thẳng) và thần kinh phó giao cảm (điều hành sự thư giãn của cơ thể) sẽ bị phá vỡ. Sự cân bằng này bị phá vỡ dẫn đến kết quả hormoon nam tính nói trên sản sinh ra nhiều hơn, lượng bài tiết dầu nhờn cũng tăng, làm tăng sự bí bít da và gây mụn

ii/ CHẾ ĐỘ NGỦ
Có quan hệ mật thiết với việc da bạn bị nổi mụn! Ngủ đủ giấc, và Ngủ vào đúng thời gian cần thiết là 2 mấu chốt quan trọng, vì giấc ngủ liên quan đến việc cơ thể tiết ra hormoon trưởng thành - một loại hormoon có ích trong việc cải thiện da và ngăn ngừa mụn. Về mối quan hệ giữa giấc ngủ và việc chăm sóc da, Châu sẽ đề cập ở một bài viết khác về "giấc ngủ khoa học để có làn da đẹp" nhé .

iii/ CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG, SINH HOẠT THIẾU KHOA HỌC
Uống ít nước để thanh lọc cơ thể , ăn thiếu chất , hút thuốc lá hoặc ở trong môi trường xung quanh hút thuốc lá nhiều... là những hoạt động thường ngày dễ làm da phát sinh mụn và nhanh lão hoá.

iv/ ĐỂ DA KHÔ THIẾU NƯỚC
Không chỉ Da Nhờn như nêu ở mục 1 mới gây ra mụn, Da Khô Thiếu Nước cũng là một trong các nguyên nhân gây ra Mụn Người Lớn. Sự khô thiếu nước làm giảm chức năng lớp màng chắn bảo vệ của da, do đó da dễ bị tổn thương bởi các yếu tố ngoại cảnh hơn, và dễ dàng sinh mụn. Thêm vào đó, việc thiếu nước còn dẫn đến tình trạng các tuyến dầu tiết ra dầu nhờn nhiều hơn. Kết cục là vì khô thiếu nước mà da lại nhờn hơn, chúng ta lại quay về cái vòng luẩn quẩn : da nhờn --> bí lỗ chân lông --> MỤN !

v/ CHĂM SÓC DA KHÔNG ĐÚNG CÁCH, SỬ DỤNG MỸ PHẨM KHÔNG PHÙ HỢP
Như trên các bạn đã thấy, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc da bạn bị phát sinh mụn. Và việc chăm sóc da hay sử dụng mỹ phẩm cũng đóng vai trò quan trọng không kém. Ví dụ như bạn tẩy trang không kĩ, rửa mặt không đúng cách, dùng sản phẩm dưỡng không phù hợp... (Cụ thể về những hành động chăm sóc sai cách này, Châu có đề cập trong một bài viết khác). Đây là các nguyên nhân gây ra MỤN NGƯỜI LỚN.

2. CÁCH PHÒNG NGỪA & TRỊ MỤN TRỨNG CÁ

Sau đây là các nguyên tắc cơ bản các bạn hãy nhớ khi trị mụn hoặc muốn ngăn ngừa mụn nhé. Các nguyên tắc này đúng cho tất cả các loại mụn.

-GIỮ DA SẠCH SẼ, hạn chế tiếp xúc khói bụi, trong môi trường bẩn cần che chắn cẩn thận. Vệ sinh da mặt mỗi ngày và đúng cách.
-HẠN CHẾ TÌNH TRẠNG LO LẮNG, CĂNG THẲNG. Tập luyện cách sống đơn giản, tươi vui, thoải mái.
-CÓ CHẾ ĐỘ NGỦ NGHỈ ĐIỀU ĐỘ. Đặc biệt chăm sóc giấc ngủ. Ngủ đủ giấc (một ngày khoảng 7-8 tiếng), và thời gian ngủ hợp lý (nên đi ngủ trong khoảng 10h tối ~ 2h đêm) để da được nghỉ ngơi và hồi phục.
-CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG HỢP LÝ. Ăn nhiều rau quả và trái cây, uống nhiều nước lọc, không hút thuốc, hạn chế bia rượu và thức ăn cay nóng…
-TÍCH CỰC KIỀM NHỜN – đối với da mụn nhờn, và TÍCH CỰC DƯỠNG ẨM – đối với da mụn khô.
-CHỌN LỰA MỸ PHẨM DƯỠNG & TRANG ĐIỂM THÍCH HỢP VỚI TÌNH TRẠNG DA & TÌNH TRANG MỤN. Hạn chế lạm dụng Makeup khi bị nhiều các loại mụn viêm (mụn đỏ, mụn mủ…). Về cách chọn lựa mỹ phẩm dưỡng, Châu sẽ nói rõ hơn trong các bài viết hướng dẫn trị từng loại mụn, vì mỗi loại mụn có cách chọn lựa sản phẩm khác nhau.
-TRÁNH TỐI ĐA VIỆC GÂY THƯƠNG TỔN CHO VÙNG DA MỤN, ĐẶC BIỆT LÀ CÁC LOẠI MỤN VIÊM (cọ sát mạnh, nặn mụn…). Các bạn lưu ý là: Có thể thực hiện việc nặn mụn đối với các loại MỤN KHÔNG VIÊM (như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn cám…), nhưng Không nên nặn mụn đối với các loại MỤN VIÊM (như mụn đỏ, mụn mủ) vì chỉ làm cho tình trạng mụn xấu thêm.

3. CUỐI CÙNG, CẦN NHỚ: BẠN PHẢI ÁP DỤNG ĐÚNG CÁCH ĐIỀU TRỊ CHO TỪNG LOẠI MỤN !

Cùng một tên gọi "MỤN" (trong tiếng Việt thôi), nhưng không loại mụn nào giống loại mụn nào. Mỗi dạng mụn có thể có nguyên nhân hình thành khác nhau, nên bạn cần biết da mình đang bị loại mụn gì thì mới phòng chống và điều trị hiệu quả nhất. Áp dụng linh tinh sai cách có thể khiến tình trạng mụn nặng hơn.

1/ KHI BỊ MỤN, HÃY XÁC ĐỊNH NGAY TÌNH TRẠNG MỤN CỦA MÌNH. Nếu chưa rõ loại mụn của mình, hãy xem bài viết "Check Ngay: Bạn Bị Loại Mụn Gì?"

2/ THỰC HIỆN CÁCH ĐIỀU TRỊ TỪNG LOẠI MỤN RIÊNG BIỆT:  hãy tham khảo các bài viết này, để biết cách đối ứng với từng loại mụn riêng biệt mà các bạn gặp phải.

1. Mụn Đầu Trắng: Nguyên nhân & Cách Phòng Ngừa/ Điều Trị
2. Mụn Đầu Đen: Nguyên nhân & Cách Phòng Ngừa/ Điều Trị
3. Mụn Viêm Đỏ, Mụn Mủ, Mụn Bọc, Mụn U Nang: Nguyên nhân & Cách Phòng Ngừa/ Điều Trị
4. Mụn Ẩn: Nguyên nhân & Cách Phòng Ngừa/ Điều Trị
5. Mụn Cám : Nguyên nhân & Cách Phòng Ngừa/ Điều Trị

Kết quả điều trị mụn không hề có thước đo về thời gian chung cho tất cả mọi người. Một tháng, 2 tháng, nửa năm, một năm... vẫn là điều rất bình thường, hãy kiên trì trong việc chăm sóc da mụn các bạn nhé, vì mụn không thể hết một sớm một chiều. Sử dụng các loại mỹ phẩm ức chế mụn ngay lập tức, ngược lại luôn để lại những hậu quả khôn lường về sau, khiến da "nghiện thuốc" và tình trạng mụn sau một thời gian "ém" lại sẽ vỡ òa và tồi tệ hơn trước.

Chúc các bạn luôn có làn da khỏe mạnh & trẻ đẹp !

- by Dr.Chau -